Απο κυρία Μιχαλακοπούλου

                          Ιστορία, Λογοτεχνία και Πολιτισμός στη Β’ θ/μια Εκπ/ση

                                                        Μύθοι και αλήθειες

            Η τροποποίηση και συμπλήρωση της με αρ. πρωτ. 118842/Γ2/17-09-2008 υπουργικής απόφασης (ΦΕΚ 1984 Β΄) για την ανάθεση, μεταξύ άλλων, των μαθημάτων της Ιστορίας (Γυμνάσιο και Λύκειο) και του Ελληνικού και Ευρωπαϊκού Πολιτισμού (Α’ Λυκείου) στις 6/9/2013, δίνει το έναυσμα για να ειπωθούν αλήθειες οι οποίες μέχρι σήμερα αποσιωπούνταν. Αν το Υπουργείο Παιδείας και, πρωτίστως, ο Υπουργός του λειτουργούν και αποφασίζουν, ως οφείλουν, με γνώμονα το συμφέρον των μαθητών και μαθητριών, είναι υποχρεωμένοι να αναθέτουν το κάθε διδασκόμενο στη Β’ θ/μια Εκπ/ση μάθημα στους εκπαιδευτικούς εκείνους οι οποίοι έχουν την επιστημονική γνώση και κατάρτιση, όπως αυτή αποδεικνύεται από τους τίτλους των πανεπιστημιακών τους πτυχίων, τα οποία προσκομίστηκαν για την πρόσληψή τους στο Ελληνικό Δημόσιο Σχολείο.

            Υπό αυτή την έννοια, ο αποκλεισμός των εκπαιδευτικών των κλάδων ΠΕ05, ΠΕ06, ΠΕ07 (και φυσικά οι Πτυχιούχοι των Τμημάτων της Ιταλικής και Ισπανικής Φιλολογίας) από τη διδασκαλία των δύο εν λόγω μαθημάτων είναι επιστημονικώς απαράδεκτη και ατεκμηρίωτη, και διδακτικώς επιζήμια. Οι εν λόγω εκπαιδευτικοί είναι Πτυχιούχοι των Τμημάτων Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας, Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας, αντίστοιχα, των Φιλοσοφικών Σχολών του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α) και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.). Είναι δηλαδή με άλλα λόγια φιλόλογοι και όχι απλώς ξενόγλωσσοι, από τη στιγμή που, παραδείγματος χάριν, οι απόφοιτοι των Τμημάτων της Ελληνικής Φιλολογίας, δεν είναι απλά ελληνόγλωσσοι αλλά φιλόλογοι. Φιλολογία ‘αναπτύσσουν’ όλοι οι λαοί και δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο των Ελλήνων, όπως ακριβώς φιλόλογοι είμαστε όλοι όσοι έχουμε Πτυχία Φιλολογίας, ελληνικής ή ξενόγλωσσης. Το ό,τι στο ελληνικό δημόσιο σχολείο οι Πτυχιούχοι των Ξενόγλωσσων Φιλολογιών έχουν ως Α’ ανάθεση τις αντίστοιχες ξένες γλώσσες, δεν τους κάνει λιγότερο φιλολόγους, εκτός κι αν δεχτούμε ότι στην Αγγλία ή σε οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα (Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία, Ισπανία, κ.ο.κ.) οι Πτυχιούχοι της Ελληνικής Φιλολογίας, πόσο μάλλον οι του Φ. Π. Ψ. και του ΙΑΚΑ, παύουν να είναι φιλόλογοι και είναι απλώς ξενόγλωσσοι, επειδή δεν διδάσκουν φιλολογικά μαθήματα (απλώς και μόνο την ελληνική γλώσσα), τα οποία στις προαναφερόμενες χώρες διδάσκονται από τους Φιλολόγους- Πτυχιούχους των Τμημάτων Αγγλικής, Γαλλικής, Ιταλικής, Γερμανικής, Ισπανικής Φιλολογίας, αντίστοιχα.

            Φυσικά, το ότι κάποιοι αποκαλούν τους Πτυχιούχους των ξενόγλωσσων Φιλολογιών απλώς ‘ξενόγλωσσους’, σε καμία περίπτωση δεν ακυρώνει τη φύση των σπουδών ούτε ασφαλώς την ιδιότητα των τελευταίων. Αντιθέτως, αποδεικνύει τη δική τους άγνοια ή την ηθελημένη διαστρέβλωση της πραγματικότητας. Πιο συγκεκριμένα, μέχρι σήμερα, πολλοί από τους συναδέλφους κλάδου ΠΕ02 δεχόντουσαν ή αποποιούνταν  την ιδιότητα του φιλολόγου κατά το δοκούν· όταν δηλαδή ήθελαν να πάρουν διάφορα Προγράμματα ή Σ.Ε.Π., ‘παραχωρούσαν’ το μάθημα της Ιστορίας στους ‘ξενόγλωσσους’, δηλώνοντας ευθαρσώς ότι κατά τη διάρκεια των σπουδών τους είχαν ένα ή δύο μαθήματα ιστορίας, και αυτά μάλιστα ως επιλογή. Σήμερα, με τη συρρίκνωση των μαθημάτων και την αύξηση του υποχρεωτικού ωραρίου, ξαναθυμήθηκαν την ιδιότητα του φιλολόγου και συσπειρώθηκαν εναντίον των ‘ξενόγλωσσων’.  

            Ας μιλήσουμε λοιπόν για το μάθημα της Ιστορίας. Αν στο Γυμνάσιο ή το Λύκειο διδασκόταν αποκλειστικά η ελληνική ιστορία, τότε, δικαιωματικά, η ανάθεσή της θα έπρεπε να γίνεται στους Πτυχιούχους των Τμημάτων Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Το βιβλίο Ιστορίας της Γ’ Γυμνασίου ωστόσο έχει τον τίτλο Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία. Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μέρη. Το πρώτο μέρος τιτλοφορείται «Ο κόσμος από τις παραμονές της Γαλλικής Επανάστασης έως τα τέλη του 19^ου αιώνα», το πρώτο κεφάλαιο του οποίου είναι αφιερωμένο στις «απαρχές διαμόρφωσης του νεότερου κόσμου», χωρισμένο στις εξής ενότητες:

1.      η εποχή του Διαφωτισμού (σσ. 10-13),

2.      η αμερικανική επανάσταση (σσ.14-15),

3.       η έκρηξη και η εξέλιξη της γαλλικής επανάστασης (1789-1794) (σσ. 16-19) και

4.       η τελευταία φάση της γαλλικής επανάστασης (1794-1799) και η εποχή του Ναπολέοντα (1799-1815)» (σσ. 20-22).

            Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι παρουσιάζονται συμπληρωματικά πηγές με τις απόψεις των Γάλλων Διαφωτιστών και «για μια άλλη ματιά στο παρελθόν» συνιστάται η ανάγνωση δύο έργων του Ρουσό, το Κοινωνικό Συμβόλαιο και το Αιμίλιος ή Περί Αγωγής (σ. 13) και έργα των Μπαλζάκ, Ουγκό, Φρανς (σ. 19).  Προκαλεί κατάπληξη το γεγονός ότι οι Πτυχιούχοι της Γαλλικής Φιλολογίας που έχουν ως αντικείμενο σπουδών ακριβώς τη Γαλλική Επανάσταση και το Διαφωτισμό και τα παραπάνω έργα, τα οποία, σημειωτέον, μπορούν να διδάξουν στην πρωτότυπη γλώσσα και όχι από μετάφραση, κρίθηκαν «ακατάλληλοι» για τη διδασκαλία τους, σε μια εποχή που η διαθεματικότητα και η διεπιστημονικότητα αποτελούν θεμελιώδεις αρχές της διδακτικής, ενώ κρίθηκαν «κατάλληλοι» οι Πτυχιούχοι της Ελληνικής Φιλολογίας, του Φ.Π.Ψ., κ.ο.κ. Δε χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να καταλάβει το μέγεθος του ατοπήματος.

            Το ίδιο ισχύει και για τη δεύτερη ενότητα «η αμερικανική επανάσταση». Οι Πτυχιούχοι της Αγγλικής Φιλολογίας με υποχρεωτικά μαθήματα Αμερικανικής Ιστορίας και Λογοτεχνίας, είναι και αυτοί «ακατάλληλοι» να τη διδάξουν, όπως φυσικά και την ενότητα «η βιομηχανική επανάσταση» και τον Όλιβερ Τουίστ του Άγγλου συγγραφέα Κάρολου Ντίκενς (σ. 45).

            Αυτά είναι ενδεικτικά μόνο παραδείγματα (το βιβλίο είναι πραγματικά μια ανεξάντλητη πηγή)  τραγικών αποφάσεων που μόνο θλίψη μπορούν να προκαλούν και συνδικαλιστικά συμφέροντα να εξυπηρετούν.

            Επιπλέον, είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς τον αποκλεισμό των καθηγητών ΠΕ05, ΠΕ06 και ΠΕ07 από τη διδασκαλία του μαθήματος Ελληνικός και Ευρωπαϊκός Πολιτισμός στην Α’ Λυκείου, εκτός και αν θεωρείται ότι οι αντίστοιχες χώρες δεν έχουν καθόλου πολιτισμό ή δεν έχουν πολιτισμό αξιόλογο να διδαχτεί. Προσωπικά, κάνοντας το δεύτερο Μεταπτυχιακό στο Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία και τον Πολιτισμό στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ., δυσκολεύομαι να κατανοήσω την απόφαση αυτή.     

            Το Υπουργείο Παιδείας οφείλει να συμβαδίζει με τα αποτελέσματα των επιστημονικών ερευνών και τις νέες μεθοδολογίες, και να έχει άριστη γνώση των Προπτυχιακών και Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών, ώστε να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες γονέων, μαθητών και εκπαιδευτικών. Ως κάτοχος Μaster στα «Σύγχρονα Περιβάλλοντα Μάθησης και την Παραγωγή Διδακτικού Υλικού» του Παιδαγωγικού Τμήματος Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με βασικό μάθημα, μεταξύ άλλων, τη Διδακτική της Ιστορίας, διαπιστώνω ότι η υποβάθμιση των Πτυχιούχων των Τμημάτων των Ξενόγλωσσων Φιλολογιών ισχύει μόνο στη Β’ θ/μια εκπαίδευση. Η ύπαρξη Διατμηματικών Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών, όπου εισάγονται, κατόπιν εξετάσεων, οι απόφοιτοι όλων των Φιλολογιών αποδεικνύει  το ακριβώς αντίθετο.  

            Δυστυχώς όμως, οι κυρίως ζημιωμένοι είναι, για άλλη μια φορά, οι μαθητές και οι μαθήτριες.      

                                                             Χαρίκλεια Μιχαλακοπούλου, MSc.  

                                          ΠΕ06 Αγγλικής Φιλολογίας, Φιλοσοφικής Σχολής, Α.Π.Θ.

                                          ΠΕ05  Γαλλικής  Φιλολογίας, Φιλοσοφικής Σχολής, Α.Π.Θ.

                                         Πτυχιούχος Ιταλικής Φιλολογίας, Φιλοσοφικής Σχολής, Α.Π.Θ.